بررسی الگوی فعالیت جسمی نوجوانان در اصفهان

با وجود فواید متعدد فعالیت جسمی برای سلامتی کودکان و نوجوانان و همچنین برای پیشگیری از بیماری های مزمن سنین بعدی، یافته دقیقی در مورد میزان و شدت فعالیت جسمی آنها در جامعه خود در دست نداریم. مطالعه حاضر به منظور تعیین مدت و میزان فعالیت جسمی و همچنین میزان انرژی مصرفی نوجوانان توسط یک پرسشنامه ساده خود ایفا انجام شد. این مطالعه مقطعی در 2000 دانش آموز 11 تا 18 ساله شهر اصفهان که به روش تصادفی چندمرحله ای و به نسبت مساوی در دو جنس و در دو مقطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان اصفهان انتخاب شده بودند انجام شد. ابتدا روایی و پایایی پرسشنامه ساده ای که فعالیت های جسمی روزانه در آن از بی تحرکی (9/0 متز) تا فعالیت شدید(بیش از 6 متز) به 9 سطح تقسیم شده و در کشورهای اروپایی استفاده شده بود، در 100 نمونه مورد بررسی و تأئید قرار گرفت و سپس به صورت خود ایفا در نمونه های انتخاب شده تکمیل گردید و در مجموع 1894 پرسشنامه (94% از کل) باز گردانده شد. پس از ورود داده ها به رایانه، تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار آماری spss11.5/win توسط آزمون های آماری t و همبستگی پیرسون در سطح معنی دار 05/0p< انجام شد. میانگین سن در دختران مورد بررسی 1/1±7/14 سال و در پسران 2/1±5/ سال14 بود. میزان فعالیت جسمی با شدت بیش از 2 متز با تفاوت معنی داری در پسران بیش از دختران بود(8/6±9/36 در برابر 2/4±6/26 مت ساعت در روز، 001/0p<). انرژی مصرفی روزانه در اثر فعالیت های با شدت بیش از 2 متز در دانش آموزان پایه راهنمایی در دختران 5/128 ± 3/1000 کیلوکالری و در پسران 4/172±6/2395 کیلو کالری بود ( 001/0p< ). این مقادیر در دانش آموزان پایه دبیرستان به ترتیب 7/190±8/1469 و 7/399±3/2146 کیلوکالری بود( 001/0p< ). در هر دو جنس مدت و میزان فعالیت جسمی در مقطع دبیرستان با تفاوت معنی داری کمتر از مقطع راهنمایی بود. رابطه معکوس معنی داری بین میانگین میزان فعالیت جسمی با میانگین وزن (001/0p< و 64/0- =r) و همچنین با میانگین نمایه توده بدنی (001/0p< و 71/0- =r) وجود داشت. نتایج یافته های مطالعه حاضر، ضمن ارائه یک پرسشنامه ساده و معتبر خود ایفا، نشان دهنده وضعیت نامطلوب فعالیت جسمی در نوجوانان به ویژه در دختران و در مقطع دبیرستان بوده و بر لزوم توجه بیشتر به ارتقاء فعالیت جسمی نوجوانان و فراهم آوردن تسهیلات در این رابطه تأکید می نماید.